دهه هفتادي

بسم الله الرحمن الرحیم

شبهه ای که در مورد پیامبران مطرح است، چرایی ظهور پیامبران بزرگ و نامی به خصوص پیامبران صاحب شریعت (اولوالعزم) از یک منطقه خاص یعنی شرق میانه (فلسطین و حجاز) است. نوح (ع) از عراق، ابراهیم (ع) از عراق و شام و نهایت سفر به مصر و حجاز، موسی (ع) از مصر و سفر ه فلسطین، عیسی (ع) از شام و فلسطین ظهور کرده و در آن نواحی به تبلیغ نبوت خود پرداختند. آخرین پیامبر یعنی حضرت محمد صلی الله علیه و آله نیز از شبه جزیره عربستان ظهور کرد.
پرسش این است که چرا پیامبران بزرگ از ناحیه ی خاصی ظهور کرده اند؟ به دیگر سخن، چرا پیامبران نامی و بزرگ اقلیم ها و مناطق مختلف جهان بر انگیخته نشده اند که مردمان آن مناطق را مورد تاثیر خود قرار دهند؟

تحلیل و بررسی

در تحلیل این شبهه نکات زیر قابل توجه است:
1-تاثیر محیط
نبوت و نیل به درجه ی پیغمبری، صرف یک امر اعتباری نیست که خداوند آن را در هر انسانی بدون ملاحظه قابلیت وی قرار دهد، بلکه نبوت و دریافت وحی به  شرایط تکوینی و روحی بسیاری وابسته است.پیامبر باید روحش متکامل شده تا آمادگی دریافت وحی و به تعبیر فلسفی، آمادگی اتصال و مواجهه با عالم غیب و عقل فعال را داشته باشد. هر چه روح پیامبر متکامل تر شود، به همین میزان قدرت و لیاقت دریافت وحی در وی نیز بیشتر می شود.«فضّلنا بعض النبیین علی بعض(اسراء، آیه 55)» لذا تنها پیامبران بزرگ می توانند علاوه بر نبوت به معنای خبر دادن از آموزه های معرفتی، عبادی و اجتماعی را دریافت و به تبلیغ و عملیاتی نمودن آن بپردازند.
از این نکته روشن می شود که پیامبران بزرگ از نواحی و مناطقی ظهور می کنند که در آن بستر و زمینه ی پیامبری از سرزمین های دیگر بیشتر باشد. اگر به مناطق فلسطین و حجاز نیم نگاهی داشته باشیم، متوجه می شویم که در آن سرزمین ها، تمدن های بزرگ جهان بنیان گذاشته شده است. منطقه ای به نام «هلال خصیب»(هلال خصیب به معنای هلال پر برکت است و اشاره به منطقه ایست که از دره نیل شروع و تا مسیر دجله و فرات و اروند رود ادامه پیدا می کند و به صورت یک هلال بزرگ روی نقشه جغرافیا منعکس است.)(1) زادگاه تمدن های بزرگ جهان بود. تمدن مصر باستان، قدیمی ترین تمدن شناخته شده جهان، تمدن بابل در عراق، تمدن یمن در جنوب حجاز، تمدن شامات و ایران، از تمدن های جهان باستان است که در آن ها ظهور پیامبران به خصوص پیامبران نامی بیشتر بوده است.
تمدن های جهان باستان نوعاً با تکامل معنویت و آمادگی روحی مردم برای پذیرش نبوت و شرایع همراه بوده است و لذا ظهور پیامبران بزرگ از میان چنین جوامعی متناسب تر است.

ادامه »

بسم الله الرحمن الرحیم

1-نیاکان پیامبر ص
نیاکان حضرت محمد صلی الله تا نفر بیستم آنان عبارتند از: عبد المطلب، هاشم، عبد مناف، قُصَیّ، کِلاب، مُرّة، کَعب، لُؤِیب، غالب، فِهر، مالک، نَضر، کِنانه، خُزیمة، مُدرکة، الیاس، مُضَر، نِزار، مَعَدّ و عندان.(1)
از میان نیاکان حضرت محمد صلی الله بیشترین اطلاعات را درباره ی «عبد المطلب»، می توان یافت؛ زیرا به عصر اسلام نزدیک بوده است. عبد المطلب شخصیتی محبوب، بخشنده و خردمند و سرور و پناهگاه بی رقیب قریش بود.(2) او فراتر از جامعه ی خویش بود و با آن که عمر طولانی داشت، اما رنگ جامعه ی آلوده ی مکه را به خود نگرفت. آن روز در محیط مکه اعتقاد به معاد، وجود نداشت و یا بسیار کرنگ بود. اما عبد المطلب نه تنها به معاد اعتقاد داشت، بلکه حتی درباره ی کیفر و پاداش روز رستاخیز تاکید می کرد و می گفت: پس از این جهان، جهانی خواهد بود که در آن نیکوکاران و بدکاران به پاداش و کیفر اعمال خود خواهند رسید.( 3)

خاندان حضرت محمد ص خاندان توحید بود. بنا به اعتقاد عموم علمای امامیه، پدر و اجداد پیامبر اسلام ص از عبد الله تا آدم، همه یکتا پرست بودند و در میان آنان یکتا پرست وجود نداشت. از آن حضرت نقل شده که فرمودند:« خداوند پیوسته مرا از صلب های مردان پاک به ارحام زنان پاک منتقل ساخت تا به دنیای شما آورد و هرگز مرا به آلودگی های جاهلیت آلوده نکرد.»(4)

2-تولد
هنگامی که سپاه فیل به فرماندهی ابرهه، فرمانروای حبشه که برای تخریب کعبه، به مکه حمله کرده بود، به صورت خارق العاده و با قدرت نمایی غیبی خداوند شکست خورد؛ این رویداد، دیگر حوادث آن روزگار را تحت الشعاع قرار داد و آن سال مدت ها به عنوان «عام الفیل» مبدا تاریخ قرار گرفت. حضرت محمد ص در همان سال در مکه متولد شد.(5)
این حادثه با توجه به برخی از قراین و شواهد، از جمله هجرت حضرت محمد ص در سال 622 میلادی و نیز وفات آن حضرت که در سال 632 میلادی و در سن 60-63 سالگی رخ داده، در حدود سال 569-570 میلادی بوده است.(6)

3-دوران کودکی و شیرخوارگی

حضرت محمد ص دو ماهه بود که پدرش عبد الله در بازگشت از سفر بازرگانی شام، در شهر یثرب در گذشت و در همان جا به خاک سپرده شد(7) قرآن کریم از یتیمی او چنین یاد کرده است:
آیا پروردگارت تو را یتیم نیافت و پناه داد و تو را گمشده یافت و هدایت کرد، و تو را فقیر یافت و بی نیاز کرد؟
نوزاد آمنه پس از نخستین روز های تولد که از شیر مادر استفاده کرد، مدت کوتاهی ثُوَیبَه-کنیز آزاد شده ی ابولهب- او را شیر داد.(8) آن گاه طبق عادت عرب او را به دایه ای به نام حلیمه ی سعدیه از قبیله ی بنی سعد بن بکر سپردند که در بادیه زندگی می کرد. حلیمه دو سال را شیر داد و تا پنج سالگی نگهداری کرد و سپس به خانواده اش تحویل داد.(9)

ادامه »

بسم الله الرحمن الرحیم

«قُلْ اِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ وَ الاِثْمَ وَ الْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِك بِاللّه مَا لَم يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَ أَن تَقُولُواْ عَلَي اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (33)(سوره انعام)

[بگو: پروردگار من فقط زشتكاري­ها را چه آشكارش (باشد) و چه پنهان و گناه و ستم ناحق را حرام گردانيده است و (نيز) اين كه چيزي را شريك خدا سازيد كه دليلي بر (حقانيت) آن نازل نكرده و اين كه چيزي را كه نمي‏دانيد، به خدا نسبت دهيد]

تفسیر روایی آیه:امام صادق عليه السلام فرمود: اين آيه در مورد يهوديان و مسيحيان نازل شده است. خداي تبارك و تعالي مي­فرمايد: «الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ» يعني تورات و انجيل «يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمُ» يعني رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم، زيرا كه خداي عز و جلّ صفات محمد صلي الله عليه و آله و صفات اصحابش و بعثت او و اين كه به كجا هجرت مي كند را در تورات، انجيل و زبور، براي آنان بيان كرده است و اين همان فرموده خداست: «مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَي الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْاِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَي عَلَي سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا»#1# [محمد پيامبر خداست و كساني كه با اويند بر كافران سختگير (و) با همديگر مهربانند. آنان را در ركوع و سجود مي‏بيني. فضل و خشنودي خدا را خواستارند. علامت (مشخصه) آنان اثر سجود در چهره‏هايشان است. اين صفت ايشان است در تورات و مثل آنها در انجيل چون كشته‏اي است كه جوانه خود برآورد و آن را مايه دهد تا ستبر شود و بر ساقه‏هاي خود بايستد و دهقانان را به شگفت آورد تا از (انبوهي) آنان (خدا) كافران را به خشم دراندازد. خدا به كساني از آنان كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كرده‏اند آمرزش و پاداش بزرگي وعده داده‏ است.] اين صفت رسول خدا صلي الله عليه و آله و صفت اصحابش در تورات و انجيل است، پس هنگامي كه خداوند عز و جل او را به عنوان پيامبر فرستاد، اهل كتاب او را شناختند، همان طوري كه خداي جل جلاله فرمود.[1]

ادامه »