ایام فاطمیه، روزهایی که شیعیان به مناسبت شهادت حضرت فاطمه عزاداری می‌کنند. روز شهادت حضرت زهرا مشخص نیست و روایات مختلفی در این‌باره وجود دارد. در ایران دو روز (۱۳جمادی الاولی و ۳ جمادی‌الثانی) به‌عنوان روز شهادت حضرت زهرا (س) محسوب می‌شود. این ایام به فاطمیه اول و فاطمیه دوم مشهورند. شیعیان عراق و به‌ویژه نجف سه روز (۸ ربیع‌الثانی به علاوه دو روز پیش‌گفته) را برای شهادت آن حضرت عزاداری می‌کنند.
از نظر تاریخی ۳ جمادی‌الثانی مشهورتر است. این روز در ایران تعطیل رسمی است و بعضی از مراجع تقلید در قم به صورت پیاده‌روی در عزاداری شرکت می‌کنند.
اختلاف روایات
روز دقیق شهادت حضرت زهرا (س) بر اثر نقل‌های مختلف تاریخی و نیز روایات متفاوت از ائمه مشتبه شده است. برخی آن را چهل روز بعد از رحلت پیامبر اسلام (ص)، برخی هفتاد و دو روز، گروهی هفتاد و پنج روز، عده‌ای نود و پنج روز، گروهی سه ماه و پاره‌ای دیگر شش ماه بعد از رحلت حضرت رسول(ص) دانسته‌اند.[۱]
فاطمیه اول
بر اساس برخی نقل‌های تاریخی شهادت حضرت فاطمه (س) در روز ۱۳ جمادی‌الاول و بعد از گذشت هفتاد و پنج روز از رحلت پیامبر اسلام (ص) واقع شده است.[۲] شیعیان به این روز و چند روز قبل و بعد از آن را فاطمیه اول می‌گویند.
در برخی مناطق شیعه‌‌نشین، مراسم عزاداری حضرت فاطمه از فاطمیه اول شروع شده و تا فاطمیه دوم ادامه می‌یابد.
در بین شیعیان مرسوم است که در این روز و برخی روزهای قبل و بعد از آن، مراسم روضه خوانی و ذکر مصیبت در مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و نیز در خانه‌ها برگزار می‌کنند.
فاطمیه دوم
بر اساس حدیثی که ابو بصیر از امام صادق (ع) نقل کرده است، شهادت حضرت فاطمه (س) در روز سه شنبه سوم جمادی الثانی بوده است.[۳]
عزاداری ایام فاطمیه معمولا در فاطمیه دوم شور بیشتری پیدا می‌کند. در قم بعد از تاسیس حوزه علمیه قم و زعامت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری، عزاداری در این روزها احیاء شد.[۴]
تعطیلی در ایران
از سال ۱۳۷۹ش بر اساس تصویب دولت جمهوری اسلامی ایران، روز ۳ جمادی‌الثانی به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) تعطیل رسمی اعلام شد.
این تعطیلی به پیشنهاد آیت‌الله حسین وحید خراسانی، از مراجع تقلید شیعه، به رئیس جمهور وقت، سید محمد خاتمی به تصویب دولت رسید.[۵] بعد از اعلام این تعطیلی، مراسم عزاداری فاطمیه در ایران گسترش بیشتری یافت. بعضی از مراجع تقلید شیعه در این روز به همراه شیعیان و دسته‌های عزاداری پیاده‌روی می‌کنند. مسیر این پیاده‌روی در مشهد به سمت حرم امام رضا(ع) و در قم به سمت حرم حضرت معصومه (س) است.[۶][پیوند مرده]
مدت عزاداری
در سنت شیعیان مدت خاصی برای عزاداری وجود ندارد و معروف شدن دهه اول یا دوم در سالهای اخیر با تأسی به دهه اول محرم صورت گرفته و روایت یا سنتی که چنین توصیه‌ای داشته باشد در دست نیست. جایگاه بلند دخت رسول خدا(ص) و شهادت ایشان در راه دفاع از حقانیت امیرالمؤمنین علی(ع) و نیز مصائب وارد شده بر ایشان، علت این سنت در بین شیعه است.
زمان این دو دهه نیز در شهرهای مختلف، متفاوت است ولی معمولاً بنابر قول ۷۵ روز، به دهه دوم جمادی الاول، از دهم تا بیستم آن دهه فاطمیه اول و طبق قول ۹۵ روز، به دهه اول جمادی الثانی از اول تا دهم آن، دهه فاطمیه دوم گفته می‌شود.[۷] برخی از مراجع تقلید شیعه توصیه کرده‌اند در هر فاطمیه سه روز به مراسم عزا اختصاص داده شود. به این صورت که روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ جمادی الاول در فاطمیه نخست و روزهای ۱، ۲ و ۳ جمادی الثانی به عنوان فاطمیه دوم عزاداری شود.[۸]
1-رک: نظری منفرد، علی، تنها یادگار، ص۴۲۷-۴۳۱
2-کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۴۱، ح۵
3-طبری، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الامامة، ص۱۳۴
4-رضوی، عباس، حاج شیخ عبدالکریم حائری و سامان دادن به تبلیغات دینی»، ص۱۵۱-۱۵۴
5-«ماجرای تعطیل شدن روز شهادت حضرت زهرا(س)». فارس‌نیوز، ۵ اردبیبهشت ۱۳۹۱. بازبینی‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۵.
6-.خبرگزاری ابنا
7-«ایام فاطمیه از چه تاریخی شروع ودر چه تاریخی تمام می شود؟». شهر سؤال. بازبینی‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۵.
8-«نظر مراجع و علما در مورد تقارن ایام فاطمیه با جشن نوروز». فارس نیوز، ۱ فروردین ۱۳۹۳. بازبینی‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۵.
فرم در حال بارگذاری ...
آخرین نظرات